CHƯƠNG 12
GIÁ CẢ VÀ KHỐI LƯỢNG — THẾ HỆ TIẾP THEO

 

 

Chiến thắng lớn nhất của tôi không phải là số tiền tôi kiếm được mà đến từ những thứ vô hình: Tôi đã đúng, tôi đã nhìn ra trước mọi việc và tuân theo một kế hoạch nhất quán.

- Jesse Livermore (1877-1940) -

 

 

Từ đầu quyển sách, tôi đã nói rằng trong giao dịch không có gì mới cả, và điều này chắc chắn đúng với khối lượng. Những nhà giao dịch huyền thoại ngày trước đã xây dựng một nền tảng vững chắc và hầu như không có gì thay đổi cho đến hôm nay ngoài sự xuất hiện của công nghệ và các thị trường mới mẻ. Ngoài những thứ đó, chúng ta hiện nay sử dụng đúng những nguyên tắc mà các nhà giao dịch huyền thoại đã dùng từ nhiều năm trước.

Tuy nhiên, là một tín đồ của khối lượng, tôi không ngừng tìm kiếm những phát kiến mới trong cách tiếp cận phân tích thị trường này, vốn là nền tng cho sự nghiệp giao dịch của tôi. Bạn thấy đấy, khái niệm nến Nhật hầu như chưa từng được biết đến trong phương pháp giao dịch ở phương Tây trước những năm 1990 - giờ đây chúng lại là tiêu chuẩn cho các nhà giao dịch theo phân tích kỹ thuật.

Vì vậy, trong chương cuối cùng này, tôi muốn giới thiệu với bạn một số phát triển mới nhất về phân tích khối lượng và giá cả, và tất cả đều tân tiến. Bản thân tôi chưa sử dụng, vì vậy không thể nhận xét về tính hợp lệ và hữu dụng của chúng, nhưng tôi cảm thấy cần phải trình bày ở đây và cũng vì quyển sách này sẽ luôn được cập nhật các phiên bản mới trong tương lai, nên có thể tôi sẽ bổ sung các chương tiếp theo khi các kỹ thuật này phát triển và có thể kết hợp chúng vào VPA.

 

BIỂU ĐỒ HỘP CHỨA GIÁ VÀ KHỐI LƯỢNG (EQUIVOLUME)

Phương pháp tiếp cận giá theo khối lượng có tên là “Equivolume” được phát triển bởi Richard Arms, và giới thiệu lần đầu tiên trong quyển sách của ông, “Chu kỳ Khối lượng Trên Thị trường Chứng khoán” (Volume Cycles In The stock Market), vào năm 1994. Đây là một khái niệm trong đó khối lượng quan trọng hơn thời gian, cho nên trục X của biểu đồ được thay thế bằng khối lượng giao dịch, còn trục Y vẫn là trục giá như cũ. Ý tưởng cơ bản vẫn là thể hiện mối quan hệ giữa giá và khối lượng trên biểu đồ, qua đó tập trung vào mối quan hệ này theo diễn biến của khối lượng trên chính biểu đồ đang thể hiện giá tương ứng, chứ không tách biệt khối lượng thành một chỉ báo ở bên dưới biểu đồ. Như vậy, trục X được thay đổi từ thời gian thành khối lượng, yếu tố ‘thời gian’ bị loại bỏ và mọi sự tập trung đều được dồn vào mối quan hệ giá cả - khối lượng.

Mối quan hệ này được thể hiện dưới dạng những ‘cái hộp’. Biên độ (chiều cao) cái hộp thể hiện đỉnh và đáy trong phiên tạo ra cái hộp (cây nến) đó. Chiều ngang (chiều rộng) mô tả khối lượng giao dịch thấp, trung bình, cao hoặc cực cao trong phiên. Biểu đồ của chúng ta giờ đây không có nến nữa, mà thay vào đó là chuỗi các hộp to, nhỏ, dài, rộng, cao, thấp khác nhau thể hiện trực tiếp mối quan hệ giá - khối lượng một cách rất trực quan, nhưng đã loại bỏ yếu tố thời gian. Nói là như vậy, nhưng yếu tố thời gian vẫn ở đó, nhưng trên một trục riêng biệt bên dưới, nếu không sẽ không thể biết chúng ta đang ở đâu trên biểu đồ.

Như chính Arms đã từng nói:

“Nếu thị trường có đeo một cái đồng hồ, nó sẽ được chia theo các cổ phiếu, chứ không phải chia theo giờ”.

Và ở một khía cạnh nào đó, thì câu nói này đã bao quát hết toàn bộ khái niệm về giao dịch trên biểu đồ tick mà tôi đã đề cập trong một chương trước. Xét cho cùng, thời gian là khái niệm do con người tạo ra, và là thứ mà thị trường có thể bỏ qua. Vẻ đẹp của giao dịch trên biểu đồ tick là nó quyết định “tốc độ” của thị trường. Nói cách khác, trên biểu đồ tick, chúng ta đang hòa mình và cảm nhận theo nhịp của thị trường (không bị áp lực bởi thời gian). Khi chuyển sang biểu đồ chạy theo thời gian, chính chúng ta lại ấn định thị trường theo khung thời gian được chọn, khác biệt này tuy không lớn nhưng rất quan trọng. Trên biểu đồ tick, chúng ta giao dịch theo tốc độ của thị trường, còn trên biểu đồ thời gian thì không.

Triết lý tương tự này có thể được áp dụng cho biểu đồ hộp chứa giá và khối lượng (equivolume), cố gắng loại bỏ khía cạnh ‘sai lệch’ của thời gian ra khỏi phân tích, để tạo ra mối quan hệ thuần túy hơn và có ý nghĩa hơn giữa hai yếu tố khối lượng - giá cả.

 

Image

 

Hãy xem cách các hộp này được tạo ra và những thông điệp mà chúng chuyển tải về mối quan hệ giá - khối lượng. Cùng quan sát một giản đồ - hình 12.10.

Hãy nhớ rằng, trục X của mỗi hộp (chiều rộng) thể hiện khối lượng và trục Y (chiều cao) thể hiện biên độ dao động của giá. Chẳng hạn, hộp thứ nhất là chiếc hộp hẹp nhưng cao, nghĩa là khối lượng thấp nhưng biên độ giá lớn, tương đương với một cây nến tăng thân rộng có khối lượng thấp - một sự bất thường.

Đối với chiếc hộp thứ hai, chúng ta có điều ngược lại: khối lượng cao, nhưng biên độ giá dao động lại thấp, tương đương cây nến thân hẹp có khối lượng cao - một sự bất thường khác. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng chiều cao của hộp được tính bằng khoảng cách giá cao nhất và thấp nhất trong phiên tạo ra hộp chứ không phải giá đóng - mở cửa như cấu trúc của một cây nến Nhật.

Bên cạnh đó, trong hộp 2, chúng ta thấy điều ngược lại so với hộp 1, đó là hộp này chỉ có một sự thay đổi nhỏ về giá (giá cao nhất so với giá thấp nhất chứ không phải giá mở so với giá đóng) đi kèm một khối lượng giao dịch lớn. Điều này cũng có thể tương đương với sự bất thường khi chúng ta có khối lượng trên trung bình hoặc cao và chênh lệch giá hẹp.

Với hộp thứ ba, đây được xem là điển hình của mối quan hệ ‘bình thường’ giữa giá - khối lượng: biên độ dao động rộng kèm khối lượng cao, hỗ trợ tất cho sự thay đổi giá. Cuối cùng là hộp thứ tư, cả giá và khối lượng đều đạt đến cực điểm: chiều cao và chiều rộng đều lớn. Do đó, đây là một sự đồng thuận giữa nỗ lực và kết quả cũng giống như hộp thứ ba.

Màu sắc của các hộp được quyết định bởi giá đóng cửa. Khi giá đóng cửa nằm trên giá đóng cửa phiên trước thì hộp có màu đen, ngược lại sẽ có màu đỏ.

Để giữ cho tỷ lệ biểu đồ cân đối, khối lượng được chuẩn hóa bằng cách chia khối lượng thực tế trong một khoảng thời gian cho tổng số khối lượng hiển thị trên biểu đồ. Mặc dù thời gian đã được xóa khỏi các hộp, nó vẫn xuất hiện, để giúp giữ cho biểu đồ phù hợp với diễn biến của phiên giao dịch.

Mặc dù hơi khó để tưởng tượng khi giao dịch bằng những chiếc hộp này mà không cn nhìn vào biểu đồ nến, nhưng bạn vẫn có thể áp dụng kỹ thuật VPA một cách trọn vẹn. Trọng tâm sử dụng phương pháp này là ở chiếc hộp, hình dạng và vị trí của nó trong bất kỳ xu hướng nào. Tương tự như các biểu đồ khác, hành động bứt phá khỏi vùng tắc nghẽn cũng rất quan trọng, và khi đó chúng ta cần chờ đợi những ‘chiếc hộp sức mạnh’ - hộp có chiều rộng và chiều cao đều lớn. Xét về quan điểm VPA, chiếc hộp sức mạnh đại diện cho cây nến có khối lượng trên trung bình và thân nến rộng khi giá bứt phá khỏi vùng tắc nghẽn. Như vậy, nguyên tắc sử dụng vẫn như cũ, chỉ là khác về hình thức thể hiện mà thôi.

Sau đây tôi xin bổ sung thêm một vài suy nghĩ cá nhân.

Tuy thích khái niệm đưa giá và khối lượng vào trong cùng một ‘chiếc hộp’ để nhìn ra ngay sự bất thường/xác thực qua biên độ thân nến và độ lớn của khối lượng, nhưng tôi vẫn còn đắn đo về vấn đề thời gian bị loại bỏ. Xét cho cùng, như Wyckoff có nói, chính nguyên nhân và kết quả là chìa khóa cho sự phát triển của xu hướng. Nói cách khác, thời gian là yếu tố thứ ba của mối quan hệ khối lượng và giá cả. Nếu loại bỏ thời gian, thì cách tiếp cận này sẽ trở thành hai chiều chứ không phải ba chiều, và như tôi đã nói rõ trong suốt quyển sách, thị trường trong giai đoạn tắc nghẽn càng lâu (nguyên nhân) thì xu hướng (kết quả) càng lớn khi thị trường bứt phá. Vùng giá đi ngang là nơi các xu hướng được sinh ra hoặc tạm dừng trước khi tiếp tục, và nếu bạn loại bỏ yếu tố thời gian, thì đối với tôi, điều này sẽ loại bỏ một trong những trụ cột của VPA, đó là phán đoán về sức mạnh của bất kỳ xu hướng tiếp theo nào.

Đây chỉ là quan điểm cá nhân của riêng tôi và tôi muốn khuyến khích bạn nghiên cứu thêm về loại biểu đồ này. Ở phần tiếp theo, chúng ta sẽ xem xét cách kết hợp phân tích nến Nhật ở dạng kết hợp giữa khối lượng và nến (candle volume chart).

 

BIỂU Đ KHỐI LƯỢNG NẾN

Biểu đồ khối lượng nến (candle volume chart) giống hệt tên gọi của nó và là phiên bản kết hợp giữa hộp chứa giá - khối lượng (equivolume) và biểu đồ nến Nhật truyền thống. Nói cách khác, kiểu biểu đồ này thể hiện khối lượng giống như hộp chứa giá—khối lượng (equivolume) theo chiều rộng, và thể hiện đầy đủ bốn loại giá mở-đóng-thấp-cao của nến Nhật (có thêm bóng trên và bóng dưới), để tạo ra một biểu đồ độc đáo. Sự kết hợp này được thể hiện trong giản đồ dưới đây.

 

Image

Hình 12.11 Biểu đồ khối lượng nến

 

Biểu đồ này có vẻ dễ quan sát hơn một chút. Trên mỗi cây nến chiều rộng khác nhau phản ánh khối lượng khác nhau, hành động giá thì được mô tả theo chiều dọc như bình thường với đầy đủ giá mở cửa, đóng cửa, cao nhất và thấp nhất, ở đây chúng ta cũng thấy có sự xuất hiện của bóng nến trên và bóng nến dưới.

Tôi chưa nghiên cứu chi tiết về cách tiếp cận này, nhưng nó có một số ưu điểm và ít nhất là khắc phục được nhưng hạn chế lớn của biểu đồ hộp chứa giá—khối lượng (equivolume), cụ thể là yếu tố thời gian không bị loại bỏ - yếu tố mà tôi cho rằng là nền tảng cơ bản của VPA. Tôi luôn cởi mở với những tư duy mới, cho nên nếu bạn đọc nào đã sử dụng loại biểu đồ này và tìm ra tính hữu ích của nó, xin vui lòng gửi cho tôi vài dòng suy nghĩ và bình luận về nó nhé.

 

KHI LƯỢNG DELTA

Cuối cùng, để kết thúc chương viết về ‘tương lai’ của VPA, tôi có hai cách tiếp cận khác giúp phân tích khối lượng có thể lên một tầm cao mới, đó là khối lượng delta và khối lượng delta tích lũy.

Theo thuật ngữ đơn giản, khối lượng delta đề cập đến sự khác biệt về khối lượng giữa những hợp đồng được giao dịch ở ‘giá chào bán’ (ask price) và những hợp đồng giao dịch ở ‘giá chào mua’ (bid price). Nói cách khác, đó là hiệu của số lượng lệnh bán và số lượng lệnh mua, kết quả được gọi là khối lượng delta. Ví dụ, nếu phần mềm thu thập và tính toán được trong một thanh giá có 500 hợp đồng được bán tại giá chào mua, chỉ có 200 hợp đồng được mua tại giá chào bán, thì có nghĩa là thị trường đang bán ròng 300 hợp đồng. Khối lượng delta (dưới dạng một công cụ chỉ báo) sẽ hiển thị một con số âm: -300 và được minh họa như biểu đồ dưới đây.

Từ biểu đồ này, khối lượng delta cho biết mức chênh lệch ròng giữa lượng mua và lượng bán khi thị trường tăng/giảm. Nói cho dễ hiểu, đây là cách khác để diễn giải mối quan hệ khối lượng và giá cả. Cách tiếp cận này đặc biệt phù hợp với những thị trường cung cấp dữ liệu mở như thị trường cổ phiếu và hợp đồng tương lai.

 

Image

Hình 12.12 Khối lượng Delta

 

KHỐI LƯỢNG DELTA TÍCH LUỸ

Khối lượng delta tích lũy thu thập tất cả dữ liệu delta của các thanh trước đó và cng vào từng thanh tiếp theo - nói cách khác là tính khối lượng delta rồi dồn vào từng thanh mới nhất, để cung cấp góc nhìn về hành động giá hàng ngày hoặc trong ngày: cố gắng mô tả sức mạnh của hai phe mua/bán tương ứng với hành động giá trên thị trường.

Khối lượng delta và khối lượng delta tích lũy tương đối mới trong thế giới VPA, cho nên thường không có sẵn trên các nền tảng giao dịch. Điều này có thể thay đổi trong tương lai và trong vài năm tới, tôi tin rằng khối lượng delta và những công cụ phát triển từ nó sẽ ngày càng được chấp nhận cho một số thị trường nhất định. Một thị trường đặc biệt phù hợp với công cụ này là E-mini.

Quyển sách đã đến phần cuối cùng. Đây là quyển sách mà tôi muốn viết cách đây từ nhiều năm trước, và cuối cùng cũng có thời gian để hoàn thành nó. Tôi đã cố gắng giải thích mọi thứ cẩn thn nhất có thể, bằng một số ví dụ rất rõ ràng, và bây giờ là lúc bạn thực hành đọc biểu đồ cũng như áp dụng những kỹ thuật này vào thực chiến.

Tôi hy vọng mình đã thuyết phục được bạn về sức mạnh của khối lượng và giá cả cũng như khả năng thành công đang chờ đợi nếu bạn sẵn sàng áp dụng phương pháp này. Đòi hỏi một ít thời gian để thành thạo, nhưng theo tôi, phn thưởng đạt được sẽ rất xứng đáng. Tuy nhiên, xin nhắc lại một lần nữa, không nên chi hàng nghìn đô la cho phần mềm tự động phân tích VPA, không hiệu quả đâu. Vì VPA là một kỹ thuật đòi hỏi thời gian, nỗ lực và sự kiên nhẫn, nhưng khi đã nắm được các khái niệm cơ bản thì phần còn lại sẽ diễn ra rất nhanh chóng.

Khối lượng và giá cả là những chỉ báo duy nhất thực sự tiết lộ tâm lý thị trường và hoạt động của những người giao dịch bên trong. Không có nó, bạn đang giao dịch trong mù quáng. Với VPA, mọi thứ đều được phơi bày.

Cuối cùng, tất nhiên, tôi muốn cảm ơn bạn đã mua quyển sách này và đầu tư thời gian để đọc nó, và nếu bạn có bất kỳ nhận xét, câu hỏi hoặc đề xuất nào, tôi rất sẵn lòng lắng nghe. Bạn có thể liên hệ với tôi qua email cá nhân của tôi tại anna@annacoulling.com và tôi sẽ hồi đáp. Quyển sách này dựa trên kinh nghiệm giao dịch cá nhân của tôi và từ những gì tôi cho là đã có hiệu quả với tôi trong nhiều năm.

Nếu bạn thích nội dung trong sách, tôi sẽ rất biết ơn nếu bạn có thể phổ biến thông tin này, để giúp những nhà giao dịch khác có thể vẫn đang gặp khó khăn trong việc hiểu cách thức và lý do thị trường hoạt động theo cách họ làm. Tôi rất vui khi có một bài đánh giá trên Amazon, bài đánh giá này sẽ giúp những người khác tìm thấy quyển sách này dễ dàng hơn. Xin cảm ơn bạn.

Đây là quyển sách nền tảng để phân tích giá - khối lượng và kể từ khi viết nó, tôi đã xuất bản một số quyển sách khác áp dụng các nguyên tắc này vào các ví dụ cụ thể có chú thích, dành cho chứng khoán, ngoại hối và cả tiền điện tử. Tất cả những quyển sách này sẽ giúp bạn củng cố các khái niệm bằng vô vàn ví dụ chi tiết trong tất cả các khung thời gian. Dưới đây là một số tên sách:

Stock Trading & Investing Using Volume Price Analysis - over 200 worked examples

Forex Trading Using Volume Price Analysis - over 100 worked examples in all time frames

Investing & Trading in Cryptocurrencies Using Volume Price Analysis

Và dĩ nhiên cũng có phiên bản sách giấy dành cho bạn.

Bạn có thể tìm hiểu chi tiết những quyển sách tôi trên trang web cá nhân: http://www.annacoulling.com hoặc phần cuối của quyển sách này.

Một lần nữa, cảm ơn bạn rất nhiều và tôi chúc bạn đạt được mọi điều thành công trong sự nghiệp giao dịch / đầu tư của mình.

Chào thân ái.

- Anna

 

Tái bút: vui lòng theo dõi những bài phân tích thị trường trên trang web cá nhân của tôi và tìm kiếm quyển sách mới nhất, hoặc kết bạn với tôi trên Twitter hoặc Facebook. Ngoài ra, tôi cũng tổ chức hội thảo trực tuyến thường xuyên, nơi tôi giải thích các khái niệm và phương pháp một cách chi tiết. Tôi rất mong được gặp bạn ở đó và một lần nữa cảm ơn bạn.

http://www.annacoulling.com

http://www.twitter.com/annacoull

http://facebook.com/learnforextrading