CHƯƠNG 06
PHÂN TÍCH GIÁ CẢ KẾT HỌP KHỐI LƯỢNG - CẤP ĐỘ TIẾP THEO

 

 

Tôi không bao giờ tranh luận với giá cả

- Jesse Livermore (1877-1940) -

 

 

Trong vài chương trước, chúng ta đã dn dân xây dựng kiến thức và sự hiểu biết về VPA, bắt đầu bằng việc phân tích rất đơn giản về giá và khối lượng ở cấp vi mô - cấp độ dải băng giá.

Từ đó, chúng ta chuyển sang xem xét một số khái niệm đơn giản về giá và khối lượng ở cấp độ vĩ mô, và cuối cùng trong chương cuối, góc nhìn ‘toàn cầu’ và các chu kỳ hành vi của thị trường cùng với sự lên xuống và dòng chảy khối lượng khi người trong cuộc đưa lên đẩy xuống hành động giá bằng nhiều cách chẳng hạn như sử dụng các phương tiện truyền thông.

Tuy nhiên, như tôi đã nói ở phần đầu của quyển sách này, không có gì mới trong giao dịch, và khối lượng đã tồn tại hơn 100 năm. Một điều đã thay đổi, đó là sự ra đời của nến Nhật làm tiêu chuẩn ‘phổ biến’ để phân tích hành đng giá trên biểu đồ. Còn trước kia, tất c các sách và bài báo gốc đều có một điểm chung, đó là các biểu đồ sử dụng biểu đồ thanh để mô tả hành động giá. Nến Nhật chỉ được các nhà giao dịch phương Tây áp dụng từ đầu những năm 1990. Một lần nữa, tôi may mắn được Albert dạy những điều cơ bản, và tôi đã sử dụng nến Nhật kể từ đó vì một số lý do.

Đối với tôi, biểu đồ nến mang tính mô t nhiều hơn bất kỳ biểu đồ thanh. VPA sử dụng cùng nến Nhật là phương pháp của riêng tôi. Bằng cách kết hợp sức mạnh của nến với VPA, chúng ta sẽ có góc nhìn sâu hơn về hành vi thị trường.

Trong chương này, tôi muốn chuyển sang cấp độ tiếp theo và giải thích các nến và mô hình nến khác nhau mà chúng ta xây dựng trong phân tích VPA. Tôi phải nhấn mạnh: chương này không nhằm mục đích dạy về nến Nhật. Đã có rất nhiều sách nói về nội dung này và có thể tôi sẽ viết riêng một quyển như vậy.

Trong chương này, tôi muốn giải thích những cách kết hợp nến và mô hình nến, đó là những thứ cần xem khi phân tích biểu đồ bằng VPA. Chúng ta sẽ quan sát rất nhiều ví dụ bằng các giản đồ trước khi chuyển sang các ví dụ biểu đồ có chú thích thực tế trong các chương tiếp theo.

Tuy nhiên, trước khi tiếp tục, tôi muốn giải thích một số nguyên tắc áp dụng được áp dụng rộng rãi và chúng ta cần ghi nhớ trong bất kỳ phân tích nào khi sử dụng nến.

NGUYÊN TẮC SỐ 1

Dù là bóng nến trên hay dưới thì biên độ bóng nến là yếu tố đầu tiên cần phải chú ý bởi vì nó tiết lộ ngay lập tức độ mạnh/yếu hoặc sự do dự sắp xảy ra trên thị trường và quan trọng hơn là mức độ của mọi tâm lý thị trường tương ứng với bóng nến đó.

NGUYÊN TẮC SỐ 2

Nếu cây nến không có bóng, thì điều này cho thấy rằng tâm lý thị trường đang rất mạnh theo hướng của giá đóng cửa so với giá mở cửa.

NGUYÊN TẮC SỐ 3

Một cây nến thân hẹp thể hiện tâm lý thị trường đang yếu. Ngược lại, một cây nến thân rộng thể hiện tâm lý thị trường đang mạnh.

NGUYÊN TẮC SỐ 4

Một cây nến cùng loại sẽ có ý nghĩa hoàn toàn khác tùy thuộc vào vị trí nó xuất hiện trong xu hướng giá. Luôn xem xét vị trí của cây nến trong xu hướng tổng thể hoặc trong giai đoạn giá đi ngang.

NGUYÊN TẮC SỐ 5

Khối lượng xác nhận giá. Bắt đầu với cây nến, sau đó tìm kiếm sự xác nhận hoặc sự bất thường của hành động giá bằng thanh khối lượng.

Bây giờ, tôi sẽ bắt đầu xem xét hai trong s những loại nến quan trọng nhất: ngôi sao băng (shooting star) và cây búa (hammer).

 

NẾN SAO BĂNG (Shooting star)

Hành động giá thể hiện tín hiệu suy yếu

Nến sao băng là một trong ba nến hàng đầu trong VPA mà chúng ta cần theo dõi trên mọi khung thời gian và trên tất cả các thị trường.

Hành động giá đang bộc lộ sự suy yếu, vì giá đã tăng và sau đó giảm xuống gần giá mở cửa, với bên bán áp đo bên mua trong phiên.

Nến sao băng xuất hiện trong mọi xu hướng, cả tăng và giảm, và tại mọi thời điểm trong xu hướng.

Sự xuất hiện của chúng KHÔNG báo hiệu một sự đảo chiều ngay lập tức mà báo hiệu sự SUY YU TIỀM TÀNG tại thời điểm mà hành động giá đang thể hiện. Cây nến CHỈ có ý nghĩa dựa trên khối lượng tương ứng.

Hành động giá của ngôi sao băng xuất hiện trong mọi xu hướng tăng và giảm. Đó là tín hiệu kinh điển thể hiện sự suy yếu và chỉ có khối lượng mới có thể đưa ra tín hiệu rõ ràng về sức mạnh tương đối của sự suy yếu này - mức độ của bất kỳ sự đảo chiều nào. Sau đây chúng ta sẽ có một số ví dụ để hiểu rõ các trường hợp của nến sao băng tương ứng với từng khối lượng khác nhau.

Trong một xu hướng tăng giá, bất kỳ nến sao băng nào có khối lượng dưới trung bình chỉ đơn giản là báo hiệu một sự tạm dừng có thể xảy ra trong xu hướng tăng - sự điều chỉnh tiềm năng ngắn hạn. Sau một tín hiệu như vậy, chúng ta sẽ xem xét hành động giá trước đó và sau đó để tìm kiếm sự xác nhận xu hướng tiếp tục.

Khi xu hướng tiến triển hơn, tín hiệu suy yếu ban đầu này có thể được xác nhận thêm bằng những nến sao băng khác, với khối lượng trung bình. Khi chúng ta có hai cây nến có biên độ tương tự trong một xu hướng và trong cùng một khung thời gian, thì chúng ta có thể so sánh khối lượng giữa chúng. Nếu nến đầu tiên là dấu hiệu ban đầu của sự suy yếu, thì nến thứ hai, với khối lượng tăng lên đang xác nhận thêm manh mối này. Trên thực tế, nếu khối lượng trên nến sao băng thứ hai cao hơn nến sao băng đầu tiên, thì ‘tín hiệu suy yếu’ đã mạnh hơn khi lượng bán ra trên thị trường nhiều hơn và khiến giá thấp hơn trong phiên.

Điều này dẫn tôi đến một điểm quan trọng mà tôi muốn giới thiệu tại đây. Đó có lẽ là một quan điểm hiển nhiên nhưng đáng để nhắc đến.

 

Image

 

Nếu chúng ta nhìn thấy một nến sao băng, đây có thể được coi là dấu hiệu của sự suy yếu. Nếu chúng ta nhìn thấy hai nến sao băng liên tiếp, hoặc hai nến sao băng tương đối gần nhau, điều này đang làm gia tăng tâm lý giảm giá. Nếu nến sao băng thứ ba xuất hiện thì điều này càng củng cố thêm tâm lý giảm giá. Nói cách khác, các nến đơn rất quan trọng, và nhiều lần xuất hiện của cùng một nến, trong cùng một khu vực giá, sẽ làm tăng mức độ tâm lý giảm hoặc tăng theo cấp số nhân.

Và hãy nhớ rằng, đây chỉ mới là phân tích hành động giá. Nếu thêm vào khía cạnh khối lượng, thì phân tích hành động giá của chúng ta sẽ được nâng lên một cấp độ khác. Đó là lý do tại sao tôi thấy rất lạ khi các nhà giao dịch PAT không sử dụng khối lượng.

Nếu chúng ta lấy mô hình giá này, như trong Hình 6.10 và tưởng tượng đây thực tế là ba cây nến xuất hiện đồng thời, mỗi cây có khối lượng tăng dn, thì dựa trên sự kết hợp giữa chúng và khối lượng tương ứng, chúng ta có nghĩ thị trường sẽ tăng hay giảm không ?

Rõ ràng, thị trường đang rất yếu và có khả năng giảm, và lý do rất đơn giản. Đầu tiên, chúng ta đã thấy ba cây nến liên tiếp, giá không thể vượt nổi mức cao nhất (cả ba cây nến đều cùng một mức giá cao nhất), vì vậy có sự suy yếu trong vùng giá này. Thứ hai, là ba nến sao băng, mà chúng ta đã biết là dấu hiệu của sự suy yếu, và cuối cùng chúng ta có khối lượng. Khối lượng tăng dần trên ba cây nến giống nhau ở cùng một mức giá trên biểu đồ. Thị trường đang thực sự không ổn ở mức này, và hai cây nến cuối cùng có thể được xem xét là một phần của giai đoạn cao trào bán.

Ngoài ra, nếu các tín hiệu này xuất hiện sau một thời gian giá đi ngang, thì còn nhận được các tín hiệu thậm chí còn mạnh hơn, vì chúng ta đang xác thực phân tích VPA bằng một kỹ thuật phân tích giá khác - hỗ trợ và kháng cự.

Đỉnh và đáy xảy ra rồi thì nói rất dễ. Cố gắng xác định được khi thị trường đang diễn biến mới thực sự là khó. Do đó, tôi tạo ra một giản đồ như hình 6.11 để giải thích những hành động diễn ra trên một biểu đồ. Nó cũng sẽ cho phép tôi giới thiệu các khía cạnh khác rộng hơn của phương pháp này.

 

Image

Hình 6.11 Hành động giá điển hình và những cây nến sao băng

 

Trước tiên, hãy quan sát phía bên trái của giản đồ. Thị trường đang có xu hướng tăng, khi một nến sao băng xuất hiện trên biểu đồ, có lẽ nó còn có khối lượng cao hơn trung bình. Liệu việc xuất hiện của cây nến này có biểu thị một sự đảo chiều xu hướng lớn hay chỉ đơn giản là một sự tạm dừng và điều chỉnh nhỏ? Câu trả lời là, dựa trên cây nến này, chúng ta không thể biết được.

Tất cả những gì có thể biết chắc chắn là chúng ta đã thấy một xu hướng tăng giá đang tiến triển trong các phiên trước và hiện tại nó đang hiện ra một số tín hiệu suy yếu. Những tín hiệu này có một vài giá trị, vì nó đã xuất hiện sau khi thị trường tăng một thời gian, và đây là một trong những điểm tôi đã cố gắng nhấn mạnh ở những phần trước. Chúng ta phải xem xét tất cả những tín hiệu này trong bối cảnh của những gì đã xảy ra trước đó.

Trong trường hợp này, chúng ta đã có một xu hướng tăng tốt đang tiến triển, thì một cây nến hình sao băng xuất hiện với khối lượng trên trung bình. Chúng ta dồn hết sự chú ý vào biểu đồ này và nghĩ xem bây giờ phải làm gì? Có nên nhảy vào thị trường và đặt lệnh không?

Tất nhiên là không. Như tôi đã đề cập trước đó, thị trường không đảo chiều một sớm một chiều được. Nó dừng lại, phản ánh tin tức, sau đó tăng lên, tạm dừng một lần nữa và sau đó giảm xuống.

Chúng ta chờ xem liệu thị trường có xác nhận sự suy yếu này hay không bằng những cây nến tiếp theo, có lẽ nên là một số nến thân hẹp, tiếp đó là một nến sao băng khác. Sự xuất hiện của nến sao băng đầu tiên là tín hiệu để chúng ta chú ý và ghi lại. Chúng tôi khuyên bạn nên quan sát các nến tiếp theo để tìm kiếm sự xác nhận sự suy yếu ban đầu và cố gắng suy luân bằng phương pháp VPA: liệu đây có phải là dấu hiệu của sự suy yếu dài hạn hay chỉ là tạm dừng trong ngắn hạn. Tại thời điểm này, chúng ta cũng sẽ xem xét các vùng giá tắc nghẽn (vùng giá đi ngang) trên biểu đồ để tìm manh mối. Xét cho cùng, nếu chúng ta đang ở trong vùng giá mà thị trường đã đảo chiều trước đó, thì đây cũng là một tín hiệu mạnh và hơn nữa còn có thể cung cấp một số manh mối về độ mạnh/yếu của mọi sự đảo chiều tiềm năng.

Ngoài ra, nếu hành động giá chỉ mới bứt phá khỏi giai đoạn tích lũy gần đây, thì khả năng cao, nó chưa phải là điểm bắt đầu của một sự đảo chiều xuống, và một lần nữa, đây là điểm mấu chốt. Luôn xem xét chúng ta đang ở vị trí nào trong tình huống xu hướng cụ thể và mối liên hệ giữa vị trí đó với các giai đoạn tích lũy/phân phối gần nhất. Nói cho cùng, rất khó có khả năng một xu hướng mới đã được bắt đầu và sau đó đảo chiều nhanh chóng, đặc biệt là đã có kiểm định cung/cầu (testing supply/demand) thành công. Nói chung, vị trí xuất hiện của một cây nến quan trọng trong tổng thể ‘bức tranh lớn’ cần được xem xét kỹ lưỡng vì nó hé lộ ra nhiều thông tin đáng chú ý.

Bước tiếp theo là kiểm tra các khung thời gian cao hơn và thấp hơn để có cái nhìn rộng hơn về tín hiệu này và về bối cảnh cụ thể, cũng như áp dụng VPA cho các khung thời gian này.

Chẳng hạn, nếu hành động giá này đã xuất hiện trên biểu đồ 1 giờ và khi kiểm tra biểu đồ 15 phút cũng xuất hiện hai nến sao băng, cả hai đều có khối lượng trên trung bình, điều này xác nhận sự đảo chiều vào thời điểm này sẽ có xác suất xảy ra cao hơn. Hơn nữa, để củng cố thêm cho phân tích, chúng ta cũng có thể tìm kiếm các vùng giá tắc nghẽn lớn trong biểu đồ 15 phút. Tất cả phân tích này chỉ mất vài phút, nếu không muốn nói là vài giây trong khi chờ nến tiếp theo hình thành.

Việc sử dụng nhiều khung thời gian cho chúng ta cái nhìn về xu hướng dài hạn và cũng có thể giúp giải đáp nghi vấn liệu sự xuất hiện của nến sao băng này chỉ là một sự đảo chiều nhỏ hay sự manh nha của một xu hướng mới. Đây là một trong nhiều lợi thế của mà chúng ta cần khai thác. Hơn nữa, việc sử dụng nhiều khung thời gian sẽ cho biết chúng ta có thể nắm giữ các vị thế trong bao lâu.

Điều này có ý nghĩa hoàn hảo. Nếu xu hướng dài hạn là tăng và chúng ta đang có vị thế bán khống trên khung thời gian nhỏ hơn, thì dễ dàng hiểu rằng chỉ nên duy trì vị thế này trong một thời gian có hạn vì chúng ta đang đi ngược lại với xu hướng tổng thể. Một lần nữa, quan điểm này giúp giải đáp nghi vấn liệu đây chỉ là một sự đảo chiều nh hay sự khởi đầu của một xu hướng mới.

Có rất nhiều kỹ thuật giúp chúng ta xác định liệu thị trường có đang ở “đỉnh” hay không và những kỹ thuật này sẽ được trình bày chi tiết ở phần sau của quyển sách. Tuy nhiên, một số sẽ được tôi giới thiệu ngay sau đây. Phân tích đa khung thời gian, phân tích VPA, phân tích mô hình nến và vùng giá tắc nghẽn đều có thể được sử dụng để giúp chúng ta trả lời câu hỏi này. Hơn nữa, một thị trường đang tăng với khối lượng giảm cũng là một dấu hiệu điển hình của sự suy yếu.

Nến sao băng có thể xuất hiện trước một nến thân hẹp với khối lượng lớn, đây cũng là dấu hiệu suy yếu kinh điển, nhưng chúng vẫn không trả lời được câu hỏi liệu đây là một sự điều chỉnh hay một sự đảo chiều lớn trong xu hướng. Để giải đáp nghi vấn này, chúng ta cần sự trợ giúp từ phân tích VPA trong các khung thời gian khác, cùng với những kỹ thuật mà bạn sẽ được tiếp cận sau.

Kỹ thuật đầu tiên là mức độ và độ sâu của vùng giá tắc nghẽn (price congestion), thị trường đi ngang càng lâu tại một mức giá nào đó, khả năng bứt phá và đảo chiều càng cao.

Ngoài ra, VPA là một nghệ thuật chứ không phải khoa học, đó là lý do tại sao phần mềm giao dịch không thể thay thế chúng ta thực hiện phân tích này.

Việc phân tích chúng ta thực hiện trên từng cây nến, mô hình nến, khối lượng và giá tương ứng trên nhiều khung thời gian để đánh giá và xác định xu hướng chủ đạo, tất cả đều mang tính chủ quan. Ban đầu cần có thời gian để học, đó là lý do tại sao tôi viết quyển sách này để rút ngắn lộ trình học tập cho bạn.

Năm nguyên tắc được đ cập đu chương này áp dụng cho tất cả các cây nến và tất cả các phân tích VPA, nhưng vì nến sao băng và nến đối ngược với nó - cây búa, rất quan trọng, nên tôi sẽ sử dụng chúng để mở màn cho khái niệm về từng cấp trong phân tích VPA.

Để kết thúc phần trình bày về nến sao băng, tôi sẽ có một số bình lun sau: chúng không chỉ xuất hiện trong xu hướng tăng mà còn xuất hiện trong xu hướng giảm, và ở đó chúng hoạt động như một xác nhận của sự suy yếu, đặc biệt nếu chúng xuất hiện ngay sau khi bắt đầu xu hướng giảm. Sự xuất hiện của một cây nến sao băng trong một xu hướng giảm sau một cao trào bán có thể là tín hiệu kiểm định cầu (testing demand) trước khi thị trường giảm sâu hơn. Hơn nữa, nếu nến sao băng đi kèm với khối lượng giao dịch thấp và thị trường đi ngang trong thời gian sau cao trào bán, điều này càng khẳng định những người giao dịch nội bộ đang kiểm tra nhu cầu trước khi đưa giá ra khỏi vùng phân phối. Nến sao băng là một dấu hiệu cho thấy thị trường đã được đẩy lên cao hơn, nhưng không có nhu cầu nên giảm trở lại và đóng cửa gn hoặc ngay tại giá mở cửa.

Nến sao băng cũng có thể xuất hiện ở những lần đảo chiều nhỏ khi xu hướng giảm đã diễn biến được một thời gian, khi áp lực giảm giá tạm ngưng và bắt đầu điều chỉnh, ở đây, một lần nữa, nếu cây nến này đi kèm với khối lượng trên trung bình, điều đó chỉ cho chúng ta biết một điều, đó là thị trường vẫn còn yếu và chưa đạt đến cao trào mua ở đáy của xu hướng.

Mô hình hành động giá này thể hiện những người giao dịch nội bộ đang bán lại cho thị trường một số hàng tồn kho mà họ đã mua được từ những phe bán hoảng loạn đã giải cứu trước đó. Lượng hàng tồn trong kho có giá rất rẻ vì họ mua khi thị trường giảm giá. Họ không thích mua ở bất kỳ giá nào khác ngoài giá mục tiêu của họ - giá bán buôn, hay giá tại vùng tích lũy.

Một số phe mua sẽ tham gia vào những đợt điều chỉnh, cho rằng thị trường đã chạm đáy và sắp tăng cao hơn, trong khi những người khác tiếp tục bán. Hành động giá này xảy ra mỗi khi thị trường sụp đổ như thác nước. Những người giao dịch nội bộ phải ngăn chặn đà giảm, tạm dừng, đẩy thị trường lên cao hơn bằng cách sử dụng các phương tiện truyền thông và bán ra để đáp ứng các nhu cầu mua vào được tạo ra trong khi cũng phải đối phó với việc bán theo vẫn cứ diễn ra. Từ đó, khối lượng sẽ trên mức trung bình hoặc cao hơn, cho thấy sự suy yếu sắp xuất hiện.

 

NẾN CÂY BÚA

Hành động giá thể hiện sự mạnh mẽ

Cây búa là loại nến thứ hai trong số ba cây nến ‘hàng đầu’ của chúng tôi và là một cây nến điển hình khác mà chúng ta cần tìm kiếm trên tất cả các thị trường và khung thời gian. Nó thể hiện cho sức mạnh, hoặc sức mạnh tạm thời hoặc một tín hiệu về sự đảo chiều giá dài hạn.

Trong một phiên, giá giảm, sau đó đảo chiều, rồi phục hồi tăng và đóng cửa gần với giá mở cửa, hành động giá này hình thành nên nến cây búa. Đây là dấu hiệu cho thấy sức mạnh của lực bán đã được hấp thụ đủ để bên mua áp đảo bên bán, cho phép thị trường hồi phục. Nến cây búa còn có tên gọi khác là ‘đập cây búa vào đáy thị trường’, và giống như nến sao băng, nó cực kỳ mạnh mẽ khi kết hợp với VPA.

Năm nguyên tắc được nêu ở đầu chương áp dụng cho nến cây búa và một lần nữa, tôi tin bạn sẽ rất phấn khích ngay khi nhìn thấy nến này. Thật dễ dàng để nhảy vào thị trường tại thời điểm chúng ta cho là sẽ thay đổi xu hướng. Nếu thị trường giảm nhanh, thì khó có khả năng đảo chiều tăng ngay lập tức, mà thay vào đó, thị trường sẽ tạm dừng giảm giá, tăng lên rồi tiếp tục giảm lần nữa. Nói cách khác, thị trường đang trong trạng thái bán non16 (short squeeze).

Như chúng ta đã biết, những người giao dịch nội bộ phải dọn sạch kho hàng của họ trong lúc giảm giá và tín hiệu đầu tiên của sự ngưng bán là nến cây búa - khi những người giao dịch chuyển sang mua đã hỗ trợ thị trường tạm thời. Họ thậm chí có thể đẩy giá lên cao hơn bằng một cây nến sao băng. Nến cây búa cho tín hiệu ‘ép mua’ từ những người giao dịch nội bộ, còn nến sao băng thì cho tín hiệu ‘ép bán’ từ họ. Do đó, khi họ kéo thị trường giảm xuống nhanh chóng, luôn có một lượng bán được hấp thụ tại mức cao hơn, và lượng hàng tồn kho phải được dọn sạch trước khi giá giảm xuống lần nữa. Nếu điều này không xảy ra, những người giao dịch nội bộ sẽ phải ôm một lượng hàng tồn kho đáng kể được mua với giá cao chứ không phải giá bán buôn.

Giá có bị bán tháo cỡ nào cũng sẽ có lúc dừng lại, rồi được đẩy lên cao trước khi tiếp tục giảm xuống. Như mọi khi, khối lượng vẫn đóng vai trò quan trọng, và nếu khối lượng tăng trong khi giá giảm mạnh, thì đây là một tín hiệu đáng tin cy về một sự suy yếu lớn hơn. Do đó, một chiếc búa đơn giản sẽ không đủ để ngăn bước di chuyển xuống thấp hơn, ngay cả khi khối lượng của cây nến đó trên mức trung bình. Hành động giá theo sau luôn là chìa khóa quan trọng, cụ thể là giá và khối lượng tại khung thời gian tương ứng cùng với các vùng giá tắc nghẽn lần cạn. Và nghi vấn cũ một lần nữa được đưa ra: khi nhìn thấy một nến cây búa và nến sao băng, thì liệu đây là tín hiệu của sự tạm dừng trong xu hướng dài hạn hay là một sự đảo chiều lớn thực sự.

Sức mạnh của nến cây búa, giống như nến sao băng tiết lộ rằng một khi chúng ta thấy một chuỗi hai hoặc ba cây nến này kèm theo khối lượng lớn hoặc cực kỳ lớn, thì đó là thời điểm chúng ta biết chắc chắn mình đang ở trong tình trạng cao trào mua và chỉ còn cách kiên nhẫn chờ đợi những người giao dịch nội bộ hoàn thành nhiệm vụ của họ, trước khi đẩy thị trường lên cao hơn.

Hơn nữa, cũng phải nhớ rằng sau khi hoàn thành cao trào mua, một hoặc nhiều tín hiệu kiểm định cung sẽ xuất hiện dưới dạng nến cây búa. Những cây nến này có thể ít rõ nét hơn so với chiếc búa thật (búa đảo chiều xu hướng), có lẽ vì bóng tương đối ngắn, nhưng về nguyên tắc thì vẫn giống nhau. Giá đóng và mở cửa sẽ giống nhau, và sẽ luôn có bóng nến ở phần thân bên dưới.

Để kiểm định cung được xem là thành công, khối lượng cần phải thấp, và nhiều khả năng sẽ có nhiều hơn một lần kiểm định trong giai đoạn này. Những kiểm định kiểu này có thể xuất hiện ở cả vùng tích lũy cũng như giai đoạn đầu của các phiên bứt phá khỏi vùng đó, khi hành động giá quay đầu trở lại ngay bên trên của khu vực giá đã từng bị bán mạnh trước đó.

Đây là loại hai nến ưu tiên số một của chúng ta khi đọc giá và khối lượng. Nhớ lại một từ phần giới thiệu về Phân tích VPA, tất cả những gì chúng ta đang tìm kiếm trên bất kỳ cây nến hoặc chuỗi nến nào là sự xác thực hoặc sự bất thường. Khối lượng có xác thực hành động giá hay là một sự bất thường và từ đó chúng ta có tín hiệu khác.

Theo một nghĩa nào đó, không bao giờ có sự bất thường với nến sao băng, vì hành động giá đang tự gửi đi một thông điệp rõ ràng. Bất kỳ nhà giao dịch hành động giá nào sẽ cho bạn biết: bản thân cây nến này là một tín hiệu của sự suy yếu. Không có cách giải thích nào khác. Thị trường tăng rồi giảm trong phiên, do đó thị trường phải suy yếu là điều hợp lý. Tôi đã đưa ra một giản đồ với ba thanh khối lượng nhỏ, trung bình và lớn (thậm chí là siêu lớn) để giải thích khối lượng nào sẽ biểu thị suy yếu này với từng bối cảnh cụ thể. Chẳng hạn, một nến sao băng với khối lượng thấp là một dấu hiệu của sự suy yếu, nhưng có lẽ không đáng kể, trừ khi nó là chỉ đóng vai trò là một tín hiệu kiểm định cầu sau cao trào bán - thời điểm bắt đầu xu hướng giảm xuống thấp hơn.

Một nến sao băng với khối lượng trung bình cũng cho chúng ta biết có sự suy yếu từ thị trường, đó là một tín hiệu tương đối mạnh và việc kéo ngược giá (trong ni b cây nến) có thể đáng kể hơn so với trường hợp khối lượng nhỏ bên trên. Cuối cùng, chúng ta có nến sao băng với khối lượng lớn hoặc cực lớn và đây là lúc các nhà đầu tư chuyên nghiệp đang bán ra. Cho dù đó là các nhà tạo lập thị trường về cổ phiếu và chỉ số, hoặc các nhà điều hành lớn trong thị trường hợp đồng tương lai, hoặc các nhà tạo lập thị trường trong thị trường ngoại hối, hoặc các nhà điều hành lớn trong thị trường trái phiếu, điều đó không quan trọng. Những người giao dịch nội đang bán ra, chúng ta cn chuẩn bị và lưu ý, vì có một động thái lớn đang diễn ra.

Vấn đề là ở đây. Khi nến sao băng xuất hiện thì không bao giờ có sự bất thường, chỉ có sự xác thực về cường độ của tín hiệu. Với nến sao băng, khối lượng dù lớn hay nhỏ luôn xác thực hành động giá, tất cả những gì chúng ta phải làm là xem khối lượng của cây nến đó như thế nào và so sánh với các hành động giá trước đó ở nhiều khung thời gian, đồng thời theo dõi những cây nến tiếp theo khi chúng xuất hiện trên biểu đồ.

Cách tiếp cận này cũng được áp dụng cho nến cây búa. Với nến cây búa, cũng không bao giờ tồn tại một sự bất thường nào c, dù khối lượng có lớn hay nhỏ. Hành động giá này cho chúng ta biết tất cả những gì chúng ta cần biết. Trong phiên giao dịch, vì lý do nào đó, giá đã giảm xuống, sau đó phục hồi và đóng cửa gần hoặc ngay tại giá mở cửa. Như vậy, nó là một dấu hiệu mạnh lên của thị trường, và thanh khối lượng tương ứng sẽ cung cấp manh mối về mức độ của sự mạnh lên này.

 

Image

Hình 6.12 Nến cây búa và khối lượng tương ứng

 

Trong hình 6.12, tôi có đưa ra một giản đồ với ba nến cây búa giống nhau tương ứng ba thanh khối lượng nhỏ, trung bình và siêu lớn để giải thích từng bối cảnh cụ thể.

Một cây búa có khối lượng nhỏ biểu thị sự mạnh lên không lớn, khối lượng trung bình thể hiện tín hiệu mạnh hơn về kh năng đảo chiều, trong khi khối lượng cực cao báo hiệu những người giao dịch nội đang mua mạnh, như một phần của cao trào mua. Khối lượng đang cung cấp cho chúng ta manh mối về khả năng thị trường đi được bao xa. Một thanh khối lượng trung bình với một nến cây búa cũng có thể cho chúng ta cơ hội đánh nhanh rút gọn trong ngày. Và không có gì sai khi làm điều đó. Ngược lại, một cây búa khối lượng thấp lại cho chúng ta biết rằng sự đảo chiều nào có thể là nhỏ, vì rõ ràng có rất ít mối quan tâm đến việc tăng giá ở mức giá này.

Tôi lại nghĩ ra một quan điểm khác và muốn đề cập ngay lúc này.

VPA không chỉ giúp chúng ta có được các vị thế giao dịch rủi ro thấp, mà nó còn giúp chúng ta duy trì các vị thế đó, đây thường là một trong những điều khó thực hiện nhất trong giao dịch. Giữ một vị thế theo xu hướng có thể rất khó, và tôi tin rằng đây là một trong những kỹ năng khó thành thạo nhất. Đó cũng là lý do chính khiến rất nhiều nhà giao dịch thất bại. Xét cho cùng, chỉ cách này mới có thể tối đa hóa lợi nhuận. Xu hướng có thể kéo dài vài phút, vài giờ, vài ngày hoặc vài tuần tùy vào khung thời gian mà bạn giao dịch.

Tất cả chúng ta đều biết, với tư cách là các nhà giao dịch, th trường chỉ đi lên theo từng bước và đi xuống theo từng bước, không bao giờ theo tăng/giảm một mạch và nhiệm vụ của chúng ta là phải giữ vị thế vượt qua những lần kéo ngược và đảo chiều nhỏ từ thị trường. VPA với sức mạnh tuyệt vời của nó sẽ giúp bạn thực hiện mục tiêu trên, và mang lại cho bạn sự tự tin bằng cách sử dụng tự mình phân tích, bạn có thể thực sự nhìn thấy bên trong thị trường.

Chẳng hạn, thị trường đang giảm, chúng ta đang có vị thế bán khống và thấy xuất hiện một cây búa. Liệu đây có phải là một sự đảo chiều xu hướng và đã đến lúc thoát ra, hay chỉ đơn thuần là sự đảo chiều tạm thời trong một xu hướng giảm dài hạn? Nếu khối lượng giao dịch thấp thì rõ ràng người giao dịch nội bộ không mua ở mức này. Có lẽ theo sau cây búa là một nến sao băng với khối lượng từ trung bình đến cao - một dấu hiệu của sự suy yếu trong xu hướng giảm và xác nhận cho tín hiệu nến cây búa bên trên. Thị trường đang suy yếu và phân tích VPA đã cho chúng ta niềm tin để giữ vị thế trên thị trường vượt qua đợt kéo ngược này. Nếu không có khối lượng, chúng ta sẽ có rất ít manh mối về sự suy yếu/mạnh lên của hành động giá này. Với khối lượng, tất cả đều được tiết lộ và chúng ta có thể dựa vào nó để đưa ra quyết định.

Đây là sức mạnh của VPA. Nó không chỉ giúp chúng ta mở vị thế giao dịch mà còn giúp duy trì vị thế cho đến phút cuối.

Xét lại ví dụ trên với hình 6.12 và cây búa có khối lượng cao hoặc cực cao. Đây là tín hiệu cảnh báo sớm về khả năng đảo chiều. Dòng tiền lớn đang bước vào, và với tư cách là một phe bán khống, đây là lúc để thoát khỏi thị trường, chốt một phần hoặc tất cả lợi nhuận cũng như chuẩn bị cho một vị thế mua khi giá bùng nổ.

Mở vị thế là một việc dễ dàng, giữ được vị thế đó theo xu hướng mới là khó. Và đây là lúc VPA chứng tỏ nó là một kỹ thuật vô cùng hữu ích trong việc cung cấp cho chúng ta cái nhìn sâu sắc về hành vi thị trường.

Khi bạn bắt đầu diễn giải và hiểu mối quan hệ giá và khối lượng đang báo hiệu điều gì, thì bạn đã đến được trạng thái giao dịch thấu hiểu cao.

Cuối cùng, nếu chúng ta nhìn thấy một cây búa trên đỉnh của xu hướng tăng, thì câu chuyện bây giờ đã hoàn toàn khác. Tôi sẽ đề cập điều này ở phn sau của chương này khi xem xét đến các loại nến và mô hình nến khác.

Nhắc lại một chút về Nguyên tắc thứ 4: một cây nến có thể mang một ý nghĩa rất khác tùy thuộc vào vị trí nó xuất hiện trong xu hướng tổng thể. Ở đỉnh của xu hướng, cây búa được gọi là ‘người treo cổ’ và khi nó xuất hiện trong một mô hình với một nến sao băng là dấu hiệu của sự suy yếu.

Cây nến cuối cùng trong bộ ba nến hàng đầu mà tôi muốn giới thiệu là doji, nhưng không phải là doji nói chung, tôi chỉ nói về doji bóng dài (long legged doji).

 

NN DOJI BÓNG DÀI

Hành động giá thể hiện sự do dự

Có rất nhiều biến thể của nến doji và bạn sẽ thấy chúng liên tục xuất hiện trong mọi biểu đồ. Tất cả chúng đều có đặc điểm giống nhau là mức giá mở cửa - đóng cửa đều ngang nhau hoặc rất gần nhau, cũng như có bóng ở cả phần trên và phần dưới. Đây là hành động giá tạo nên mô hình đc thù: mô hình nến doji hoặc doji chữthộp (doji cross).

Trong khi doji tồn tại dưới nhiều kích thước và thể loại khác nhau, nhưng chỉ có một loại mà tôi tin là có ý nghĩa trong trường hợp của VPA, và đó là doji bóng dài.

Bản thân nến doji biểu thị sự do dự của thị trường. Thị trường đạt đến điểm cân bằng giữa tâm lý tăng và giảm. Trong phiên, thị trường mở cửa và tâm lý nghiêng về một hướng nào đó. Nhưng tình hình nhanh chóng xoay chuyển, giá chạy theo hướng ngược, sau đó tâm lý ban đầu lại áp đảo trở lại và cuối cùng, thị trường đảo chiều quay về mức giá mở cửa. Nói cách khác, đã có một số biến động mạnh về hành động giá trong phiên, nhưng điểm tựa của giá vẫn ở đâu đó ngay chính giữa.

Điểm mấu chốt của loại nến doji này là cả bóng trên và bóng dưới đều dài hơn so với thân nến, tôi thường ví von với hình ảnh ‘Nhện chân dài’ (daddy long legs) - một loài côn trùng bay nhỏ có đôi chân rất dài.

Sức mạnh nằm ở khả năng dự đoán của nó như một tín hiệu tiềm năng về sự đảo chiều trong xu hướng. Cũng giống như cây búa và sao băng, hành động giá đơn lẻ không mang lại sự chắc chắn, nhưng khi kết hợp với khối lượng, nó sẽ trở nên vô cùng mạnh mẽ. Hành động giá diễn biến trong nến tự nó là đủ để cho chúng ta có được cái nhìn trực quan về sự do dự. Nói cho cùng, nếu thị trường có sự quyết đoán về một hướng thì cây nến này đã không diễn biến như vậy.

 

Image

Hình 6.13 Nến Doji bóng dài

 

Một lần nữa, hành động giá cho thấy tâm lý, trong trường hợp này, là do dự và do đó thị trường có thể đảo chiều. Doji bóng dài có thể báo hiệu sự đảo chiều từ giảm sang tăng hoặc tăng sang giảm và sự thay đổi hướng phụ thuộc vào hành động giá trước đó. Nếu chúng ta đã ở trong một xu hướng tăng trong một thời gian và doji bóng dài xuất hiện, thì đây có thể là dấu hiệu đầu tiên cho thấy sự đảo chiều thành xu hướng giảm. Ngược lại, nếu chúng ta nhìn thấy cây nến này xuất hiện sau khi thị trường giảm một thời gian, thì điều này có thể báo hiệu sự đảo chiều tăng giá.

Tuy nhiên, không giống như nến sao băng và nến búa, với nến doji bóng dài, chúng ta có thể thấy sự bất thường về khối lượng. Hình 6.13 thể hiện 3 cây nến doji tương ứng ba mức khối lượng từ thấp đến cực cao, và sự bất thường đến từ cây nến đầu tiên với khối lượng thấp.

Hãy để tôi giải thích lý do tại sao lại có sự bất thường ở đây, và nhân tiện giới thiệu một khái niệm khác mà tôi nghĩ rất phù hợp vào thời điểm này.

Tại sao với một cây nến như vậy có khối lượng thấp lại là một điều bất thường? Hãy suy nghĩ về điều này một cách hợp lý. Thị trường đã biến động mạnh theo cả hai chiều và cuối cùng quay lại đóng cửa gần hoặc ngay giá mở cửa. Hành động giá này là một dấu hiệu của sự biến động trên thị trường, vì thị trường đã dao động qua lại trong phiên. Nếu thị trường không biến động, thì chúng ta sẽ thấy một loại nến rất khác. Nhưng một nghi vấn là tại sao thị trường biến động mạnh mà khối lượng lại thấp?

Thị trường biến động đòi hỏi nỗ lực và như chúng ta biết nỗ lực và kết quả đi đôi với nhau. Tuy nhiên, trong trường hợp này, chúng ta không thấy có nỗ lực nào cả (khối lượng thấp) nhưng kết quả thì lớn (hành động giá rộng). Rõ ràng đây là một sự bất thường, và câu trả lời hợp lý duy nhất xuất phát từ nhng người giao dịch nội bộ, đơn giản là họ không hiện diện vào lúc này. Nguyên nhân phổ biến có thể đến từ việc dng đi săn - đẩy giá một cách dữ dội, đầu tiên là theo cách này và sau đó là cách khác, để loại bỏ các nhà giao dịch và thực hiện các lệnh dùng và lệnh giới hạn trong quá trình này. Họ không tự mua hoặc bán, mà chỉ đơn giản là ‘ấn định’ một vùng giá giao dịch bằng chất xúc tác tin tức, và điều này liên quan đến một điểm rất quan trọng trong câu chuyện VPA.

Doji bóng dài được nhìn thấy thường xuyên trong khi công bố dữ liệu hoặc thông tin kinh tế quan trọng nào đó, nhất là dữ liệu quen thuộc trên thị trường Hoa Kỳ Bảng lương phi nông nghiệp hàng tháng, được công bố vào thứ Sáu đầu tiên hàng tháng. Hành vi giá trở nên cực kỳ biến động vào lúc phát hành tin, cũng là thời điểm cây nến này được tạo ra hết lần này đến lần khác. Thị trường biến động dữ dội theo chiều này, rồi lại theo chiều khác, và sau đó quay trở lại.

Đây là cơ hội lý tưởng để những người giao dịch nội bộ nhanh chóng hạ gục các nhà giao dịch vào và ra khỏi vị thế, thực hiện các lệnh dng và các lệnh khác trên thị trường cùng một lúc.

Và lý do chúng ta biết điều này đang xảy ra là do khối lượng, hay đúng hơn là sự thiếu vắng của khối lượng. Nếu khối lượng thấp, thì đây không phải là một động thái hợp lý mà là một động thái bất thường. Đúng ra cần phải có một nỗ lực phù hợp trên thị trường, nhưng khối lượng thực tế đã không phản ánh đúng nỗ lực đó. Những người giao dịch nội bộ chỉ đơn giản là đang thao túng giá, và trong trường hợp này, doji bóng dài không báo hiệu một sự đảo chiều, mà là một cái gì đó rất khác. Sự thao túng từ những người giao dịch nội bộ trên quy mô lớn đã xảy ra ở mức giá này. Có thể thị trường sẽ đảo chiều sau đó, nhưng ở giai đoạn này, chúng ta nên đng ngoài và chờ đợi các cây nến tiếp theo xuất hiện.

Tiếp theo, bạn cần biết sự tương tác giữa khối lượng và tin tức. Bất cứ khi nào chúng ta có một bản tin kinh tế, một tuyên bố, một quyết định về lãi suất hoặc bất kỳ mục tin cơ bản nào khác, thì mức độ phản ứng khối lượng tương ứng sẽ ngay lập tức cho chúng ta biết liệu thị trường đang xác thực tin tức hay bỏ qua nó. Nói cách khác, khối lượng cũng đóng vai trò là một công cụ xác thực sự có mặt của những người giao dịch nội bộ khi tin tức được công bố.

Nếu những người giao dịch nội bộ nhảy vào thị trường, thì chúng ta cũng nên làm vậy, còn nếu không, thì đng ngoài cuộc giống như họ là một sự lựa chọn sáng suốt.

Chẳng hạn: giả sử đối với bản tin NFP (dữ liệu kinh tế Bảng lương Phi Nông Nghiệp Hoa Kỳ), khi công bố một ‘con số lớn’, được xem là tích cực đối với các tài sản rủi ro như cổ phiếu, hàng hóa và các đồng tiền rủi ro, và chúng ta đang giao dịch tiền tệ. Sau đó, chúng ta sẽ thấy các tài sản này tăng mạnh theo tin tức, được hỗ trợ bởi khối lượng cao và đang tăng. Nếu đúng như vậy, thì chúng ta biết rằng thị trường đã xác thực tin tức và những người giao dịch nội bộ cũng như dòng tiền lớn đang tham gia. Chúng ta thấy một cây nến tăng thân rộng, với khối lượng cao. Như vậy, tin tức đã được xác thực và xác nhận bởi hành động giá và khối lượng tương ứng.

Tôi khuyên bạn nên nghiên cứu khối lượng bất cứ khi nào tin tức được công bố, vì đó là một trong những cách nhanh nhất để học những điều cơ bản về VPA. Ở đây bạn sẽ thấy nó rất hiệu quả. Giá tăng/giảm mạnh kèm khối lượng gia tăng, giá tăng/giảm mạnh kèm khối lượng thấp, và bẫy tăng/giảm như nến doji kèm khối lượng thấp. Tất cả đều hiện hữu trên thị trường để cho bạn nghiên cứu. Tuy nhiên, điểm mấu chốt là đây. Khi tin tức được công bố, đây thường là nơi đầu tiên chúng ta thấy khối lượng giao dịch tăng vọt trên thị trường và là nơi tuyệt vời để bắt đầu phân tích. Nếu sự gia tăng về khối lượng xác thực sự di chuyển của giá, thì chúng ta có thể chắc chắn rằng những người giao dịch nội bộ đang tham gia vào đợt tăng/giảm đó. Nếu hành động giá đã di chuyển theo tin tức, nhưng KHÔNG được xác thực từ khối lượng, thì đó là một sự bất thường và có một động lực ngược hướng đang ngầm diễn ra. Điều này nói với chúng ta rằng hãy thn trọng.

Khối lượng và tin tức nên đi đôi với nhau. Xét cho cùng, các thị trường thường phản ứng với các bản tin chính xảy ra trong suốt một ngày giao dịch, và đây là cách dễ nhất, nhanh nhất và đơn giản nhất để bắt đầu đọc thị trường cũng như nâng cao nhận thức về các mức khối lượng thấp, trung bình, cao hoặc cực cao, đối với tất cả thị trường khác nhau mà bạn có thể giao dịch.

Một nến doji bóng dài luôn phải được xác nhận bằng khối lượng trung bình tối thiểu và tốt nhất là cao hoặc cực cao. Nếu thấp thì đó là sự bất thường và do đó là cái bẫy do người giao dịch nội bộ giăng ra. Nếu khối lượng cao, chúng ta phải kiên nhẫn và chờ đợi hành động giá tiếp theo diễn ra. Chúng ta có thể thấy thêm những nến doji khác trước khi xu hướng mới được thiết lập, vì vậy luôn cần sự kiên nhẫn sau khi chúng xuất hiện. Hãy chờ phương hướng chính thức được xác nhận và thiết lập.

Trên đây là phần trình bày về bộ ba ‘cây nến hàng đầu’ mà chúng ta cần theo dõi trên mọi khung thời gian, là dấu hiệu để chúng ta lưu ý và bắt đầu phân tích VPA. Nếu không nắm giữ vị thế nào, thì chúng ta sẽ tìm kiếm sự xác nhận từ chúng trước khi đặt lệnh. Còn nếu đang nắm giữ vị thế, thì chúng sẽ là tín hiệu để ra quyết định nên đóng hay duy trì tiếp tục

Bây giờ chúng ta hãy chuyển sang một số nến riêng lẻ phổ biến khác và sau đó sẽ xem xét một số mô hình nến.

 

NN THÂN RỘNG

 

Image

Hình 6.14 Cây nến thân rộng

 

Hành động giá - tâm lý thị trường mạnh mẽ

Hành động giá của nến có thân rộng chuyển tải một tín hiệu rất rõ: tâm lý giao dịch trong phiên rất mạnh mẽ. Từ mạnh mẽ ở đây có thể là tăng mạnh hoặc giảm mạnh. Cụ thể, giá sẽ tăng rất mạnh trong phiên khiến cho giá đóng cửa ở gn hoặc ngay mức cao nhất của cây nến, hoặc giá giảm rất mạnh trong phiên khiến cho giá đóng cửa ở gần hoặc ngay mức thấp nhất. Để phản ánh tâm lý mạnh mẽ này, khối lượng tương ứng cũng sẽ ‘mạnh’ theo.

Như chúng ta có thể thấy trong ví dụ ở hình 6.14, nếu khối lượng trên mức trung bình, thì đây là những gì chúng ta sẽ thấy khi nó xác nhận giá. Những người giao dịch nội bộ đang tham gia vào động thái giá tăng và mọi thứ đều bình thường.

Tuy nhiên, nếu khối lượng dưới mức trung bình hoặc thấp, đây là một tín hiệu cảnh báo điều bất thường, Giá đang được tăng cao hơn, nhưng lại ít nỗ lực. Nhiều nhà giao dịch nhỏ lẻ sẽ đổ xô tham gia vào động thái giá tăng (hoặc thấp hơn) vì nghĩ rằng đây là một động thái thật (đã được xác thực) của thị trường và làm cho giá tăng mạnh mẽ. Nhưng khối lượng lại tiết lộ một câu chuyện rất khác. Nêu đang ở nm giữ vị thế, thì chúng ta nên tìm cách thoát ra. Nếu chưa tham gia vào thị trường thì tốt nhất nên đứng ngoài quan sát và chờ đợi tín hiệu tiếp theo để xem mức giá nào và khi nào những nhà giao dịch nội bộ tham chiến.

 

NN THÂN HẸP

Hành động giá - tâm lý thị trường suy yếu

Tại sao chúng ta nên quan tâm đến một cây nến thân hẹp, vì nó cho chúng ta biết khi nào tâm lý thị trường suy yếu. Nói cho cùng, chúng ta không nên chỉ quan tâm đến những lúc dòng tiền lớn tham gia thị trường, điều mà hiển nhiên ai cũng biết. Nến thân hẹp xuất hiện vô số, ở khắp mọi nơi trên thị trường. Nhưng lý do cần phải quan tâm đến vì nó cho chúng ta biết thị trường đang tăng/giảm chm. Thị trường tạm dừng, đi ngang và đảo chiều, thường là phản ánh qua những cây nến thân hẹp. Do đó, điều thú vị không phải là những cây nến được xác thực bởi khối lượng, mà là những cây nến có sự bất thường.

 

Image

 

Hình 6.15 Cây nến thân hẹp

 

Một cây nến thân hẹp nên có khối lượng thấp - đúng quy luật nỗ lực - kết quả. Chuyện này hiển nhiên và chúng ta không quá bn tâm. Tuy nhiên, sự bất thường mới chính là thứ chúng ta cần quan tâm khi thấy khối lượng trên mức trung bình, hoặc cao trên một cây nến thân hẹp. Điều này sẽ cảnh báo chúng ta ngay lập tức, và chúng ta nên tự hỏi tại sao lại như vậy?

Lý do rất đơn giản và có thể thấy rõ ràng trong hình 6.15. Nếu chúng ta có một cây nến tăng thân hẹp và khối lượng tương đối cao, thì có nghĩa rằng thị trường đang có dấu hiệu suy yếu. Như chúng ta đỡ biết, khối lượng lớn sẽ tạo ra một cây nến có thân rộng chứ không phải thân hẹp. Vì đó là quy luật nỗ lực - kết quả. Nhưng những người giao dịch nội bộ đang bắt đầu chuyển sang tâm lý giảm ở mức giá này. Thị trường đang kháng cự với giá cao hơn và mặc dù nó đã tăng cao hơn một chút, nhưng hiện đang từ chối bất kỳ sự đẩy giá lên nào nữa, kết quả là cây nến tiếp theo có thể xuất hiện dưới dạng sao băng xác nhận thêm cho sự suy yếu này.

Tương tự, điều ngược lại sẽ xuất hiện nếu khối lượng lớn trên một cây nến giảm thân hẹp. Vào lúc này, những người giao dịch nội bộ bắt đầu nhận ra dấu hiệu tâm lý lạc quan đang bước vào thị trường. Giá dao động hẹp, với phe mua (người giao dịch nội bộ) xuất hiện và hỗ trợ thị trường tại mức này. Một lần nữa, đây là dấu hiệu đầu tiên cho thấy khả năng đảo chiều từ giảm sang tăng.

Chúng ta chờ đợi những cây nên tiếp theo xác nhận điều này, có thể là một cây búa hoặc một doji bóng dài, như vậy sự phân tích sẽ mang tính thuyết phục hơn. Những cây nến thân hẹp với khối lượng lớn này thường xuất hiện sau khi bắt đầu một giai đoạn tích lũy hoặc phân phối, nó báo hiệu những người giao dịch nội bộ đang mua/bán thêm.

 

CÂY NẾN NGƯỜI TREO CỔ (Hanging Man)

Hành động giá - sự suy yếu tiềm năng ở cuối xu hưng tăng

Khi lần đầu tiên sử dụng VPA và nến, tôi luôn cho rằng nến người treo cổ xuất hiện trong một xu hướng tăng giá là một dấu hiệu của sức mạnh và sự tiếp tục của xu hướng, vì đối với tôi hành động này giống như nến cây búa. Tuy nhiên lại không phải như vậy. Thực tế thì ngược lại, nến người treo cổ là một dấu hiệu của sự suy yếu, và được kết hợp với khối lượng trên trung bình như trong Hình 6.16.

Và câu hỏi đặt ra là tại sao nó lại là dấu hiệu của sự suy yếu? Câu trả lời rất đơn giản. Trong khi thị trường đang tăng đều đặn nhờ khối lượng gia tăng, thì tại một thời điểm nào đó trong xu hướng tăng, thị trường bán tháo mạnh mẽ, suốt phiên giá giảm rồi phục hồi và đóng cửa bằng hoặc gần bằng mức cao nhất của phiên, tạo ra ‘hành động giá nến cây búa’ quen thuộc. Bây giờ chúng ta sẽ gọi cây nến này là cây nến người treo cổ, vì nó đang trên đỉnh của xu hướng tăng.

 

Image

Hình 6.16 Cây nến Người treo cổ

 

Lý do cây nến này đại diện cho sự giảm giá vì là dấu hiệu đầu tiên của áp lực bán trên thị trường.

Cây nến này đã lần ra được sự có mặt của những người giao dịch nội bộ. Phe mua vẫn đang rất tích cực đẩy giá nhưng nến người treo cổ đã cho thấy rằng thị trường đã bước vào vùng quá mua. Về kết cấu, màu nến không quan trọng, chỉ cn giá đóng cửa gần hoặc ngay giá mở cửa là hợp lệ.

Hành động giá đang xác nhận sự xuất hiện của áp lực bán bền vững, tuy bị bên mua đẩy lùi, nhưng nó là một cảnh báo sớm về một sự thay đổi có thể xảy ra. Bây giờ chúng ta cần quan sát biểu đồ để tìm kiếm sự xác nhận cho tín hiệu này.

Những người giao dịch nội bộ cũng sẽ phát hiện ra sự suy yếu này và họ đang bắt đầu lên kế hoạch cho bước đi tiếp theo.

Nến người treo cổ được xác nhận nếu theo sau nó là sự xuất hiện của một nến sao băng trong vòng vài nến tiếp theo, đặc biệt nếu được kết hợp với khối lượng trên mức trung bình hoặc cao. Mấu chốt ở đây là sự xác thực. Bản thân nó không phải là một tín hiệu mạnh mà chỉ đơn thuần là cho chúng ta cảnh báo sớm về một sự thay đổi có thể xảy ra.

Để cây nến này được xác thực và xác nhận, chúng ta cần thêm các dấu hiệu suy yếu tại mức giá này hoặc gần với mức giá này, nó sẽ làm tăng ý nghĩa cửa cây nến. Chẳng hạn, ngay sau một cây nến người treo cổ là một nến sao băng sẽ tạo nên một sự kết hợp tuyệt vời và tăng đáng kể mức độ tin cậy của tín hiệu ban đầu. Ngay c khi nến sao băng không xuất hiện ngay mà phải sau vài cây nến nữa thì đây vẫn là một tín hiệu xác nhận mạnh, miễn là nó được kết hợp với khối lượng lớn.

 

KHỐI LƯỢNG DỪNG GIẢM (Stopping Volume)

Hành động giá - sự mạnh lên của giá

Hành động giá này được ví như một cái phanh của những người giao dịch nội bộ, được gọi là Khối lượng Dừng giảm (Stopping volume).

Như tôi đã nói nhiều lần trước đây, thị trường giống như một con tàu chở dầu. Nó không bao giờ quay đầu ngay lập tức vì nhiều lý do, nhất là khi nó đang có quán tính ở hướng di chuyển hiện tại, vì thế cần thời gian để thực hiện điều đó, bắt đầu từ việc phanh lại.

 

Image

Hình 6.17 Khối lượng Dng giảm

 

Trong Hình 6.17, xu hướng đang giảm mạnh như thác đổ. Tuy nhiên, những người giao dịch nội bộ hiện tại muốn bắt đầu làm chạm tốc độ giảm của thị trường bằng cách tham gia vào và quá trình mua bắt đầu, được thể hiện qua những cây nến tiếp theo có bóng nến dưới rất dài và thân nến cũng tương đối dài. Tuy nhiên, càng về sau, tín hiệu giảm tốc càng rõ rệt khi giá đóng cửa đã nằm ở nửa trên của cây nến. Không phải lúc nào thị trường cũng sẽ như vậy, tôi chỉ đang cố gắng quy nó về trường hợp điển hình như hình 6.17 để bạn dễ hình dung hơn.

Điều gì đang xảy ra, phải chăng áp lực bán đã trở nên quá lớn vào thời điểm này, ngay cả những người giao dịch nội bộ nhảy vào mua cũng không đủ sức để ngăn thị trường giảm điểm trong một phiên. Phải mất hai hoặc ba phiên thì giá mới dng hẳn, hệt như ví dụ về chiếc tàu chở dầu của tôi. Bạn cũng biết đó, khi tắt động cơ đi thì tàu vẫn sẽ tiếp tục lướt đi trong vài dặm nữa. Điều này cũng tương tự với thị trường, hơn nữa, bạn nhớ rằng thị trường giảm nhanh hơn tăng. Khi có sự hoảng loạn thì áp lực bán tháo trở nên cực lớn.

Những người giao dịch nội bộ nhảy vào thị trường và xoay xở hấp thụ một phần áp lực này để giá tăng trở lại trong phiên, khiến giá đóng cửa nằm xa mức thấp nhất của phiên, từ đó tạo ra bóng nến dưới dài. Ở các phiên sau, hành động bán lại tiếp tục và những người giao dịch nội bộ nhập cuộc một lần nữa với khối lượng lớn hơn, kéo giá tăng lên lại từ mức thấp nhất trong phiên, tạo ra thân nến hẹp hơn, báo hiệu lực mua hiện đang bắt đầu hấp thụ lực bán với mức độ lớn hơn. Tiếp theo đó, chúng ta thấy một cây nến khác có thân hẹp hơn, bóng nến sâu. Và cuối cùng, nến cây búa đầu tiên đã xuất hiện.

Chuỗi các nến trong hình 6.17 là một ví dụ gần như hoàn hảo, và nếu thấy sự kết hợp này theo sau một đợt giảm mạnh, thì đó là một cảnh báo về đợt tăng ngược trở lại.

Khối lượng Dừng giảm, cái tên nói lên tất cả, là khối lượng của những người giao dịch nội bộ và dòng tiền chuyên nghiệp bước vào và dừng đà giảm của thị trường. Đó là một tín hiệu tuyệt vời về sự mạnh lên của giá sắp xảy ra và sự đảo chiều tiềm năng trong xu hướng giảm sang xu hướng tăng, cũng là tiền đề xuất hiện cao trào mua sau khi tàn dư cuối cùng của áp lực bán bị loại bỏ, hàng được nhập đầy kho đến mức quá ti và những người giao dịch nội bộ đã sẵn sàng đưa thị trường lên bệ phóng. Bạn cũng nên sẵn sàng bước vào phi thuyền để cùng bay theo.

 

KHI LƯỢNG DỪNG TĂNG (Topping Out Volume)

Hành động giá - sự suy yếu của giá

Một lần nữa, manh mối nằm ở cái tên. Cũng giống như khái niệm ‘khối lượng dừng giảm’ ngăn thị trường giảm thêm, thì ‘Khối lượng Dừng tăng’ kiềm chế đà tăng của thị trường.

Tương tự như vậy, thị trường không thể dừng lại và đảo chiều đột ngột được, vì nó có động lượng, cả trong xu hướng tăng và xu hướng giảm. Áp lực xu hướng giảm chắc chắn sẽ gay gắt hơn vì thị trường di chuyển nhanh hơn. Tuy nhiên, trong một xu hướng tăng, vẫn có động lượng mua được tạo ra bởi những người giao dịch nội bộ thúc đẩy nhu cần. Các nhà giao dịch và nhà đầu tư nhảy vào thị trường do lòng tham và sợ bỏ lỡ những khoản lợi nhuận kiếm được dễ dàng. Khối lượng cao và đang tăng lên, những người giao dịch nội bộ hiện đang bán ra đáp ứng lượng cầu này, khiến thị trường gia tăng áp lực bán. Hành động này được phản ánh vào những cây nến có bóng trên dài.

 

Image

Hình 6.18 Khối lượng Dừng tăng

 

Hiện tại, ngày càng khó cho những người giao dịch nội bộ giữ đà tăng tiếp tục, khi họ tiếp tục bán ra ở mức này, tạo thành một ‘mô hình vòng cung lồi lên’ với những cây nến thân hẹp và giá đang tăng chm dn. Khối lượng tương ứng cao hơn mức trung bình và có thể cao hoặc cực cao.

Trong hình 6.18, cây nến cuối cùng trong giản đồ ‘hoàn hảo’ này là anh bạn cũ của chúng ta, nến sao băng. Hiện tại là một giai đoạn phân phối, thời điểm giá bước vào cao trào bán, trước khi chuyển sang giai đoạn tiếp theo trong chu kỳ thị trường.

Đây là những cây nến, mô hình nến và khối lượng tương ứng mà bạn sẽ tìm kiếm trên tất cả các thị trường, ở mọi khung thời gian. Chúng là những tiếng chuông từ chiếc đồng hồ VPA gọi bạn thức giấc. Dù là biểu đồ tick hay biểu đồ thời gian 1 phút, 1 tháng thì không có gì khác nhau cả, việc phân tích khối lượng và giá không có sự phân biệt. Khi đã thực hành sử dụng những nguyên tắc cơ bản mà tôi đã trình bày ở các chương trước cũng như kỹ thuật khác được đề cập trong các chương sau, bạn đều có thể áp dụng kiến thức và kỹ năng mới học này vào bất kỳ thị trường nào. VPA đơn giản, mạnh mẽ, hiệu quả và một khi đã học thì không bao giờ quên.

Có rất nhiều nến và mô hình nến khác trong phân tích nến, nhưng như tôi đã nói trước đó, đây không phải là quyển sách về các loại nến Nhật. Những thứ minh họa ở đây là những thứ tôi quan sát và tìm kiếm mọi thời điểm khi giao dịch. Chúng mang yếu tố cốt lõi trong phân tích VPA. Hiểu và nhận ra những điều này ngay lập tức, và bạn sẽ ngạc nhiên rằng mình đã trở nên tự tin và yên tâm hơn trong các quyết định giao dịch. Quan trọng hơn, nếu đang nắm giữ một vị thế ở hiện tại, bạn sẽ có sự tự tin để duy trì vị thế đó và thoát ra khi các tín hiệu phân tích VPA mách bo như vậy.

Trong một các chương tiếp theo, chúng ta sẽ củng cố kiến thức và bổ sung thêm các kỹ thuật khác, trước khi kết hợp tất cả lại với nhau bằng các ví dụ được chú thích từ biểu đồ thực tế.